Schilderachtig landschap

Vandaag inspireert Grenspark Kalmthoutse Heide vooral fotografen. In de tweede helft van de 19e eeuw waren het de landschapsschilders die als eerste de poëtische kracht van het gebied in beeld brachten.

Onder de naam ‘Kalmthoutse School’ staan de landschapsschilders bekend die in de tweede helft van de 19e eeuw de schoonheid van Grenspark Kalmthoutse Heide ‘vingen’ met verf. Een andere naam is ‘grijze school’, vanwege de zachte tinten en kleurschakeringen waarmee ze het landschap schilderden. Hoe vonden deze schilders hun weg naar dit gebied?

Dromerige beelden met activistische uitkomst

In 1854 werd de spoorverbinding vanaf Antwerpen aangelegd, waardoor het natuurgebied voor velen makkelijker toegankelijk werd. Het bood kunstenaars als Adriaan Joseph Heymans, François Lamorinière en Frans Van Leemputten de kans naar het gebied af te reizen. En dat deden ze, aangetrokken door de vrije, ongerepte natuur. Zij zagen een landschap dat op dat moment transformeerde, door menselijk ingrijpen. Standplaats was vaak barak ‘Kambuus’: een onderkomen dat ze deelden met de zandontginners die het kenmerkende zandlandschap afschraapten voor infrastructuurprojecten in de stad. De dromerige beelden van deze schilders droegen bij aan een groeiend bewustzijn voor de waarde van het landschap. De Kalmthoutse School stond daarmee aan de wieg van het ontstaan van de eerste protesten tegen het aantasten van dit landschap.