Grenspark Kalmthoutse Heide kanshebber om Nationaal Park te worden (interview)

Wat zou het betekenen als Grenspark Kalmthoutse Heide een Nationaal Park wordt? 

Guy: Dat is precies wat ons team momenteel in kaart brengt. Ons onafhankelijk ontwerpbureau OMGEVING werkt daarvoor samen met ecologisch adviesbureau Hesselteer en bureau voor maatschappelijk verantwoorde stadsplanning en ontwikkeling Endeavour. We zijn al door een eerste selectieronde bij de Vlaamse overheid geraakt en nu moeten we een nieuw dossier indienen in mei 2023. Daarna zal de Vlaamse regering beslissen welke vier kandidaten effectief de titel ‘Nationaal Park’ krijgen. Ook de parken Bosland, Taxandria, Brabantse Wouden, Scheldevallei en Hoge Kempen zijn kandidaat. Het masterplan is een belangrijk onderdeel van dat dossier en bestaat uit twee delen: een toekomstvisie en een actieplan. De toekomstvisie gaat over de uitdagingen en knelpunten rond bepaalde thema’s in en rondom het Nationaal Park, zoals naast natuur bijvoorbeeld toerisme, landschap en erfgoed. Het actieplan bestaat uit concrete projecten die we willen realiseren op korte, middellange en lange termijn om het park en de omgeving beter te maken.

Wie wordt er allemaal betrokken bij het opstellen van zo’n masterplan? 

Guy: Bij zo’n erkenning komt heel wat kijken, maar we vinden het belangrijk om zoveel mogelijk meningen te verzamelen. Zo zijn de omliggende gemeenten betrokken, maar ook de provincies Antwerpen en Noord-Brabant. Daarnaast overleggen we met heel uiteenlopende organisaties zoals bijvoorbeeld natuurverenigingen, landbouworganisaties en toeristische organisaties. Zij kijken elk vanuit hun eigen expertise naar de mogelijkheden en de impact die een Nationaal Park kan hebben. En uiteraard komen ook de gebruikers en bewoners van het gebied aan de beurt. Zij bezoeken het park vaak dagelijks, dus willen we graag hun mening horen. Dat overleg staat gepland rond het einde van het jaar. Het is onze taak om al deze visies en suggesties te verenigen in een masterplan dat door iedereen gedragen wordt.

Om al die partijen rond de tafel te krijgen worden er zogenaamde werkbanken georganiseerd. Welke resultaten verwachten jullie daarvan? 

Guy: We hebben een eerste werkbank achter de rug en zijn enthousiast over het resultaat. We wisten dat het niet evident zou worden omdat sommige mensen de meerwaarde van zo’n Nationaal Park nog niet helemaal zien. Zo hebben organisaties die op toerisme focussen soms andere belangen dan bijvoorbeeld de bewoners en zijn landbouwers ongerust dat er bijkomende restricties zullen volgen. Tijdens de werkbank hebben we uiteengezet dat de erkenning als Nationaal Park vooral een kans is en zeker geen bedreiging. Het werd een constructief gesprek en we kijken dan ook uit naar de twee werkbanken die nog volgen voor het einde van het jaar. Tegen begin volgend jaar hebben we alle informatie verzameld en kunnen we ons plan vormgeven, verder bespreken met de coalitiepartners en daarna indienen.

Welke concrete plannen zijn er als het label ‘Nationaal Park’ er ook effectief komt? 

Guy: We moeten er niet omheen draaien, zo’n label creëert een ‘sterk merk’ en brengt subsidies met zich mee. Daarmee kunnen we verschillende projecten realiseren in de natuurgebieden en in de regio die goed zijn voor het klimaat, de biodiversiteit en de leefbaarheid. Straten kunnen bijvoorbeeld onthard worden om zo de omgeving te vergroenen. Of er kunnen kleine landschapselementen zoals hagen, bomenrijen en bermen worden aangeplant. Ik denk ook aan fiets- en wandelwegen die beter op elkaar worden aangesloten. Dat zijn lokale projecten waar ook de bewoners mee van zullen kunnen genieten. Nog een belangrijk voorbeeld: het onthaalpunt De Vroente zal aangepakt worden. Dat is de bekendste toegangspoort en is daarom vaak overbelast. Terwijl er nog verschillende andere toegangen zijn die mensen gewoon niet kennen. Als we die aantrekkelijker en bekender maken, zal de mobiliteit in de hele regio verbeteren.

Het toerisme spreiden, is dat iets waar jullie op willen inzetten? 

Guy: Absoluut. En niet alleen om de bekende gebieden te ontlasten, maar ook om bezoekers onbekende gebieden te laten ontdekken. Er zitten nog zoveel onbekende groene parels verborgen in het gebied. Zo is er de antitankgracht, een militaire verdedigingslinie die ooit werd gebouwd van Stabroek tot het Albertkanaal. Die linie is uitgegroeid tot een waardevol natuurgebied, maar is niet makkelijk bereikbaar. Dat militair erfgoed toegankelijk maken, is eveneens één van de vele ambities.

Heb je vragen over de kandidatuur van Grenspark Kalmthoutse Heide naar een Nationaal Park? Of ideeën/suggesties rond kansen en samenwerkingen voor het masterplan? Wij horen het graag! Stuur een mailtje naar info@grenspark.be.

Of ga naar www.grensparkkalmthoutseheide.com/kandidaat_nationaal_park voor meer informatie, veel gestelde vragen en antwoorden.

De kandidatuur tot erkenning als Nationaal Park wordt/werd gesubsidieerd in het kader van de projectoproep Nationale parken, in opdracht van de Vlaamse Overheid.