Kleine zwanen op de Kalmthoutse heide
- dinsdag 16 maart 2021
Wie deze winter vroeg genoeg op de Kalmthoutse heide was, heeft misschien de Kleine zwanen ook wel opgemerkt die kwamen slapen op de vennen en dan vooral het Stappersven. In Vlaanderen komen drie soorten zwanen van nature voor. De Knobbelzwaan die hier jaarrond voorkomt en bekend is bij de meeste mensen, maar daarnaast komen ook de Kleine en de Wilde zwaan in de winter voor. In vergelijking met Knobbelzwaan is de Kleine zwaan vanzelfsprekend een pak kleiner, heeft veel minder de typische S-vormige zwanenhals en heeft een zwart/gele snavel. De Kleine zwaan is de soort die het meest noordelijk broedt in de Russische toendra en vele duizenden kilometers moet vliegen om in onze regio te komen overwinteren.
De overwinterende populatie van Kleine zwaan neemt al lange tijd af in de regio. Er zijn verschillende oorzaken enerzijds vermoedelijk een afname van de populatie door een te lage reproductie. Daarnaast schuift de overwinterende populatie op naar het noordoosten door de zachtere winters en tot slot is er mogelijk ook nog een herverdeling van de overwinteringspopulatie met o.a. toenames in Griekenland. Onderzoek met GPS-trackers hoopt meer verklaringen te vinden voor de wijzigingen in de aantallen.
De Kleine zwanen in onze regio foerageren overdag op velden en akkers zowel binnen als buiten het grenspark. Maar elke avond keren ze terug naar grote watervlakken om op een veilige manier de nacht door te brengen en daarbij is deze winter blijkbaar de keuze gevallen op het grenspark. Elke nacht, met uitzondering van de momenten dat de vennen bevroren waren, sliepen er wel Kleine zwanen in het grenspark. Gedurende grote delen van de winter waren er enkele tientallen tot een maximum van 50 Kleine zwanen aanwezig op de vennen. Bij het ontwaken was elke ochtend dan ook het prachtige geluid te horen en zeker bij het verlaten van de slaapplaats roepen ze luidruchtig zoals te horen is op deze opname.
